Hỏi đáp: Nguyên nhân gây bệnh theo y học cổ truyền do đâu?

Trong Y học cổ truyền, nguyên nhân gây bệnh được nhìn nhận một cách toàn diện, bao gồm cả tác động từ bên ngoài lẫn bên trong cơ thể. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp toàn bộ thông tin chi tiết về nguyên nhân gây bệnh theo Y học cổ truyền để các bạn có thể nắm rõ.

Quan điểm của Y học cổ truyền về nguyên nhân gây bệnh

Theo Y học cổ truyền, nguyên nhân gây bệnh bắt nguồn từ sự mất cân bằng giữa các yếu tố bên trong và bên ngoài cơ thể. Các tác nhân bên ngoài có thể ảnh hưởng đến cơ thể bạn bao gồm phong (gió), hàn (lạnh), thử (nóng mùa hè), thấp (ẩm ướt), táo (khô) và hỏa (nhiệt). Khi cơ thể suy yếu các tác nhân tự nhiên này sẽ gây nên bệnh tật cho con người.

Quan điểm của Y học cổ truyền về nguyên nhân gây bệnh

Bên cạnh đó, các trạng thái cảm xúc bên trong cơ thể như giận dữ, buồn rầu, lo nghĩ quá mức sẽ ảnh hưởng đến chức năng của các cơ quan trong cơ thể. Từ đó, về lâu dài sẽ làm phát sinh bệnh tật cho cơ thể. Ngoài ra, các chế độ sinh hoạt không lành mạnh, lao lực,… cũng là nguyên nhân gây bệnh cho bạn.

Y học cổ truyền rất quan trọng vai trò của chính khí. Nếu chính khí của bạn đầy đủ thì tà khí không thể xâm nhập và gây bệnh. Đây chính là năng lực chống lại bệnh tật của bạn. Theo Y học cổ truyền, bệnh tật sinh ra do sự rối loạn, mất cân bằng giữa chính khí và tà khí trong cơ thể cũng như các yếu tố nội ngoại tác động lên cơ thể bạn.

Nguyên nhân từ môi trường bên ngoài – Ngoại nhân

Đây là những tác nhân bên ngoài cơ thể, phát sinh từ môi trường tự nhiên hoặc xã hội. Những tác nhân tiêu biểu có thể kể đến như điều kiện khí hậu, thời tiết, môi trường sống, làm việc,… gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe con người. Nguyên nhân từ môi trường bên ngoài gây bệnh cho cơ thể bạn thường bao gồm gió, lạnh, nóng, ẩm thấp, khô, nhiệt. Bên cạnh đó, còn có các yếu tố khác như vi khuẩn, virus, hóa chất độc hại,… Tất cả các yếu tố này được gọi chung là Lục dâm.

Nếu cơ thể bạn đang khỏe mạnh có sức đề kháng và hệ miễn dịch tốt thì các tác nhân này khó có thể xâm nhập và gây bệnh được. Tuy nhiên, khi bạn mệt mỏi, stress, dinh dưỡng kém,… thì các ngoại nhân này sẽ dễ dàng xâm nhập, phá vỡ sự cân bằng âm dương trong cơ thể bạn. Khi khí huyết trong cơ thể bị rối loạn sẽ gây ra các triệu chứng bệnh lý khác nhau như cảm lạnh, sốt, viêm nhiễm hay các bệnh mãn tính liên quan đến thời tiết và môi trường.

Chính vì vậy, chúng ta cần hiểu rõ nguyên nhân từ môi trường bên ngoài đẻ có biện pháp phòng tránh cụ thể. Bên cạnh đó, việc nắm bắt được các yếu tố này cũng hỗ trợ hiệu quả trong chẩn đoán và điều trị bệnh theo Y học cổ truyền cũng như ngăn ngừa bệnh tật phát sinh.

Nguyên nhân từ bên trong cơ thể – Nội nhân

Khác với ngoại nhân thì nội nhân là những yếu tố xuất phát từ chính cơ thể con người. Các chức năng của các cơ quan, hệ thống trong cơ thể hoặc các trạng thái tinh thần và cảm xúc tác động sẽ gây ra rối loạn, mất cân bằng và phát sinh bệnh tật trong cơ thể bạn.

Theo Y học cổ truyền, nội nhân chính là là các yếu tố cảm xúc gây hại như buồn phiền, giận dữ, lo nghĩ, sợ hãi, ưu tư, hoảng hốt và các trạng thái tinh thần khác. Khi các cảm xúc này bị kéo dài quá mức chịu đựng sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực đến các cơ quan trong cơ thể. Từ đó, cơ thể bạn sẽ bị rối loạn khí huyết, âm dương, dẫn đến suy giảm chức năng của các cơ quan như gan, tâm, tỳ, phổi, thận.

Ngoài ra, nguyên nhân từ bên trong cơ thể có thể xuất phát từ các yếu tố thể chất như suy nhược cơ thể, mất cân bằng dinh dưỡng, rối loạn chuyển hóa, các bệnh lý mãn tính,… Các nội nhân này làm suy giảm chính khí – sức đề kháng tự nhiên của cơ thể và từ đó khiến cho cơ thể dễ bị bệnh tấn công và khó hồi phục.

Theo đó, các bệnh liên quan đến nội nhân thường là các bệnh liên quan đến stress, rối loạn chức năng nội tiết, miễn dịch, các bệnh mãn tính,… Chính vì vậy, các bạn cần điều chỉnh lại chế độ sinh hoạt, tâm lý và điều trị bằng các phương pháp Y học cổ truyền để giúp nâng cao sức khỏe và phòng tránh bệnh tật hiệu quả.

Nguyên nhân không từ bên ngoài lẫn bên trong – Bất nội ngoại nhân

Đây là những nguyên nhân đặc biệt, thường liên quan đến các yếu tố bẩm sinh, di truyền, hoặc những nguyên nhân phức tạp không thể quy vào một trong hai nhóm trên. Theo đó, các nguyên nhân bất nội ngoại nhân theo Y học cổ truyền có thể kể đến như:

• Bẩm sinh: Từ khi mới sinh ra, cơ thể đã mắc phải các dị tật, rối loạn di truyền, hoặc các thể trạng đặc biệt;
• Suy yếu do tuổi tác: Tuổi già làm chức năng của cơ thể trở nên suy yếu. Điều này khiến cho cơ thể mất dần khả năng chống lại bệnh tật;
• Chấn thương, tai nạn: Các tổn thương vật lý gây ra do tác động đột ngột;
• Yếu tố độc tố hoặc chất gây hại tích tụ lâu dài: Cơ thể bị tổn thương mãn tính do chất độc môi trường mà cơ thể không thể loại bỏ hoàn toàn;
• Rối loạn phức tạp không rõ nguyên nhân: Một số bệnh lý khó xác định nguyên nhân rõ ràng có thể do nhiều yếu tố phối hợp.

Các bệnh gây ra do bất đối ngoại nhân thường khó điều trị vì không thể chỉ tập trung vào việc cân bằng nội nhân hay phòng tránh ngoại nhân. Các chuyên gia Y học cổ truyền phải phối hợp nhiều phương pháp để cải thiện thể trạng bệnh nhân cũng như phục hồi chức năng cho họ.

Giải pháp chữa trị nguyên nhân gây bệnh theo Y học cổ truyền

Y học cổ truyền chữa bệnh không chỉ tập trung vào loại bỏ triệu chứng mà còn tìm đến gốc rễ nguyên nhân để điều trị toàn diện. Theo đó, người bệnh sẽ được phục hồi cân bằng âm dương, khí huyết, tạng phủ cũng như nâng cao sức đề kháng cho cơ thể. Tùy vào từng nguyên nhân cụ thể mà Y học cổ truyền sẽ có những phương pháp điều trị khác nhau. Cụ thể như sau:

Giải pháp chữa trị nguyên nhân gây bệnh theo Y học cổ truyền

Điều trị bệnh do Ngoại nhân

Nếu bệnh nhân mắc các bệnh có nguyên nhân từ các yếu tố từ môi trường thì Y học cổ truyền sẽ tập trung vào việc loại trừ tà khí ra khỏi cơ thể. Theo đó, các chuyên gia Y học cổ truyền sẽ khu phong, tán hàn, thanh nhiệt, trừ thấp tùy theo tính chất của tà khí.

Một số phương pháp chữa bệnh phổ biến có thể kể đến như dùng thuốc thảo dược, châm cứu và xoa bóp. Các phương pháp này giúp giải biểu, phát hãn để đẩy tà ra ngoài, khai thông kinh lạc, tăng lưu thông khí huyết, hỗ trợ cơ thể phục hồi nhanh chóng. Ngoài ra, các Bác sĩ Y học cổ truyền cũng khuyến khích người bệnh giữ ấm, tránh tiếp xúc với môi trường lạnh hoặc ẩm ướt và điều chỉnh sinh hoạt phù hợp với thời tiết để phòng tránh bệnh tái phát.

Điều trị bệnh do Nội nhân

Các trạng thái bất ổn như buồn rầu, lo lắng, giận dữ, hoặc do chức năng tạng phủ suy yếu lâu ngày sẽ khiến cơ thể mắc các bệnh do nội nhân. Trong trường hợp này, bệnh nhân sẽ được điều hòa khí huyết, dưỡng tâm an thần, sơ can giải uất, bổ khí bổ huyết. Các phương pháp chữa bệnh này nhằm điều chỉnh lại sự cân bằng trong cơ thể giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục.

Các chuyên gia Y học cổ truyền sẽ tùy theo biểu hiện bệnh để sử dụng các bài thuốc hoặc châm cứu để để dưỡng tâm an thần, điều hòa ngũ tạng, trấn tĩnh tâm thần, kích thích khả năng tự phục hồi của cơ thể. Tuy nhiên để nhanh chóng hồi phục và nâng cao sức khỏe, trong quá trình điều trị bệnh, bệnh nhân cần thay đổi lối sống, nghỉ ngơi hợp lý và chăm sóc tinh thần.

Điều trị bệnh do Bất nội ngoại nhân

Nếu cơ thể bạn mắc bệnh không phải do nguyên nhân từ bên trong hay bên ngoài thì được Y học cổ truyền xác định là do bất nội ngoại nhân. Các yếu tố gây bệnh này khó xác định hoặc do cơ thể vốn đã yếu từ trước như bẩm sinh, tuổi già, tai nạn, hoặc tích tụ độc tố lâu dài.

Với trường hợp này, phương pháp điều trị cần mang tính lâu dài và toàn diện. Bệnh nhân sẽ được sử dụng các bài thuốc bổ khí huyết, kiện tỳ, bổ thận kết hợp châm cứu – xoa bóp – dưỡng sinh. Điều này giúp, cơ thể bệnh nhân phục hồi chức năng cơ thể sau chấn thương hoặc suy kiệt.

Điều trị bất nội ngoại nhân đòi hỏi sự kiên trì và phối hợp giữa nhiều liệu pháp khác nhau. Do đó, ngoài các phương pháp chữa bệnh, người bệnh cần điều dưỡng bằng khí công, thiền, ăn uống đúng cách và sinh hoạt khoa học. Có như vậy, sức khỏe mới có thể ổn định và tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.

Trên đây là toàn bộ thông tin chi tiết về nguyên nhân gây bệnh theo Y học cổ truyền mà Trường Cao đẳng Y khoa Phạm Ngọc Thạch đã tổng hợp. Việc hiểu rõ các nguyên nhân này giúp chẩn đoán chính xác và điều trị hiệu quả cho người bệnh. Bên cạnh đó, đây cũng là cơ sở quan trọng để người bệnh phòng bệnh từ sớm cũng như giữ gìn và tăng cường sức khỏe lâu dài cho bản thân.