Xu hướng phát triển ngành dược việt nam diễn ra như thế nào?

Ngành Dược Việt Nam đang trải qua những bước chuyển mình quan trọng trong quá trình hội nhập kinh tế và phát triển công nghệ. Những xu hướng phát triển ngành Dược Việt Nam trong tương lai sẽ được Ban tư vấn Trường Cao đẳng Y khoa Phạm Ngọc Thạch nêu bật qua bài viết phía dưới để các bạn có thể nắm rõ.

Cơ sở tác động đưa tới xu hướng phát triển của ngành Dược

Xu hướng phát triển của ngành Dược chịu tác động từ nhiều cơ sở khác nhau. Dưới đây là các cơ sở tác động chính để các bạn có thể tham khảo:

Sự tiến bộ của khoa học – công nghệ

• Công nghệ sinh học góp phần quan trọng trong sản xuất thuốc sinh học, vắc-xin, thuốc điều trị ung thư,…
• Trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn hỗ trợ phân tích dữ liệu lâm sàng, nghiên cứu phát triển thuốc mới nhanh và chính xác hơn;
• Công nghệ nano giúp phát triển thuốc có khả năng hấp thu cao.

Nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng tăng

• Dân số ngày càng già hóa khiến nhu cầu về thuốc điều trị bệnh mạn tính ngày càng cao;
• Người dân ngày càng chú trọng chăm sóc sức khỏe dẫn đến nhu cầu sử dụng thuốc bổ, thực phẩm chức năng ngày càng lớn;
• Ngày càng xuất hiện nhiều dịch bệnh và bệnh mới đòi hỏi ngành Dược phải phát triển và sản xuất thuốc/vắc-xin mới.

Chính sách và quy định của nhà nước

• Nhà nước đưa ra nhiều chủ trường hỗ trợ phát triển ngành Dược như đầu tư nhà máy, hỗ trợ R&D,…
• Nhà nước thắt chặt quản lý từ khâu kiểm nghiệm lâm sàng cho đến kiểm định chất lượng và truy xuất nguồn gốc thuốc;
• Luật sở hữu trí tuệ tác động mạnh mẽ đến việc sản xuất thuốc generic, thuốc biệt dược,…

Tác động từ thị trường và kinh tế toàn cầu

• Tiến tới toàn cầu hóa chuỗi cung ứng, trong đó tăng cường xuất – nhập khẩu dược phẩm;
• Các công ty dược lớn đẩy mạnh đầu tư vào thị trường nước ngoài giúp gia tăng cơ hội việc làm cũng như nâng cao tiêu chuẩn và công nghệ trong sản xuất thuốc;
• Tỷ lệ cạnh tranh giữa các công ty, hãng, các startup ngày càng tăng cao khiến cho ngành Dược ngày càng phát triển.

Xu hướng cá nhân hóa và y học chính xác

• Ngành Dược đang phát triển thuốc theo cơ địa, gen, và bệnh lý của từng cá nhân để nâng cao hiệu quả điều trị;
• Nhu cầu phân khúc hóa sản phẩm ngày càng rõ rệt thúc đẩy quá trình nghiên cứu sâu hơn về dược phẩm.

Ý thức bảo vệ môi trường và phát triển bền vững

• Áp lực giảm phát thải, xử lý rác thải y tế, sử dụng bao bì thân thiện môi trường,…
• Ngành Dược đang tiến hành sản xuất các loại thuốc có nguồn gốc tự nhiên, hữu cơ, phát triển quy trình sản xuất “xanh”.

Các xu hướng phát triển chính của ngành Dược Việt Nam

Trong bối cảnh đổi mới công nghệ và hội nhập quốc tế, ngành Dược Việt Nam đang đứng trước nhiều cơ hội phát triển vô cùng mạnh mẽ. Các xu hướng phát triển của ngành Dược cho thấy chiến lược phát triển bền vững cũng như sự tự chủ trong tương lai của ngành.

Các xu hướng phát triển chính của ngành Dược Việt Nam

Chuyển đổi số toàn diện trong ngành Dược – Thiết bị y tế

Trong quá trình chuyển đổi số như hiện nay, các doanh nghiệp và cơ sở y tế đẩy mạnh ứng dụng công nghệ hiện đại vào quy trình sản xuất, phân phối và quản lý thuốc. Điển hình như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), hệ thống quản lý thông minh,…

Theo đó, việc số hóa chuỗi cung ứng, truy xuất nguồn gốc, kiểm tra chất lượng và quản lý thông tin thuốc được triển khai ngày càng rộng rãi. Điều này giúp nâng cao hiệu quả điều hành, đảm bảo tính minh bạch, và giảm thiểu sai sót trong sử dụng thuốc.

Tăng cường năng lực nghiên cứu và sản xuất trong nước

Hiện nay, ngành Dược nước ta vẫn đang phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu và thuốc nhập khẩu. Do đó, Nhà nước đang đưa ra nhiều chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nghiên cứu và phát triển (R&D), đặc biệt là các loại thuốc điều trị bệnh.

Hàng năm, ngành Dược vẫn không ngừng nỗ lực phát triển năng lực nghiên cứu và sản xuất dược phẩm trong nước. Đồng thời, xây dựng các trung tâm nghiên cứu chuyên sâu, hợp tác quốc tế và ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất. Nhờ vậy, ngành Dược nước ta đang dần làm chủ công nghệ và tiến tới tự chủ nguồn cung dược phẩm thiết yếu.

Sự nổi lên của các startup công nghệ y tế

Với sự phát triển nhanh chóng của các startup trong lĩnh vực công nghệ y tế, ngành Dược Việt Nam đang được áp dụng các giải pháp sáng tạo như ứng dụng theo dõi sức khỏe, thiết bị y tế thông minh, nền tảng quản lý bệnh án điện tử hay dịch vụ chăm sóc sức khỏe từ xa. Các doanh nghiệp trẻ này có ưu thế công nghệ và khả năng thích ứng linh hoạt. Họ đã giúp cho ngành Dược đổi mới cũng như mở rộng khả năng tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng cao cho người dân, đặc biệt là ở vùng sâu vùng xa.

Chính sách hỗ trợ phát triển và siết chặt tiêu chuẩn quản lý

Chính phủ đang tăng cường công tác quản lý, giám sát chất lượng sản phẩm trong ngành Dược. Điển hình là các quy định mới được đưa ra nhằm yêu cầu doanh nghiệp tuân thủ về thử nghiệm lâm sàng, kiểm định chất lượng và quy trình sản xuất theo chuẩn quốc tế.

Ngoài ra, Nhà nước cũng thúc đẩy chính sách hỗ trợ phát triển ngành Dược bằng chính sách “Người Việt dùng thuốc Việt” để hỗ trợ các doanh nghiệp dược trong nước mở rộng thị phần và gia tăng tiêu dùng nội địa. Nhờ những chính sách này mà ngành Dược Việt Nam ngày càng phát triển và hướng tới chất ngày càng cao.

Xu hướng nội địa hóa sản xuất

Ngành Dược hiện này đang chú trọng giảm sự phụ thuộc vào nguồn cung quốc tế và chủ động hơn trong các tình huống khẩn cấp. Theo đó, chính phủ đang đầu tư mạnh mẽ vào trồng dược liệu, hiện đại hóa dây chuyền sản xuất và nghiên cứu thuốc.

Chiến lược này được đưa ra nhằm mục đích hướng tới làm chủ công nghệ sản xuất thuốc đặc trị và vắc-xin để gia tăng giá trị nội địa, cải thiện khả năng cạnh tranh và mở rộng thị trường xuất khẩu của Việt Nam trong tương lai.

Tăng cường hợp tác và liên kết quốc tế

Để ngành Dược Việt Nam phát triển, chúng ta cần tiếp cận công nghệ cao, chia sẻ dữ liệu nghiên cứu với các nước trên toàn cầu. Hiện nay, các doanh nghiệp đang mở rộng hợp tác với các đối tác nước ngoài từ khâu sản xuất, thử nghiệm cho đến đào tạo nguồn nhân lực.

Theo đó, khi đáp ứng được các tiêu chuẩn chất lượng quốc tế, sản phẩm của ngành Dược có thể tiếp cận thị trường khu vực và thế giới. Đây chính là nền tảng để ngành Dược nước ta phát triển và nâng cao vị thế trên thị trường quốc tế.

Đẩy mạnh phát triển y tế dự phòng và thuốc phòng dịch

Hệ lụy của đại dịch Covid – 19 đã khiến nhu cầu về y tế dự phòng trở nên vô cùng mạnh mẽ. Từ đó, các nhu cầu về sản phẩm thuốc, thực phẩm chức năng và vắc-xin có tính phòng ngừa cao ngày càng lớn.

Ngành Dược nước ta đang đẩy mạnh nghiên cứu và sản xuất các sản phẩm phòng dịch để đối phó kịp thời với các dịch bệnh mới. Bên cạnh đó, luôn sẵn sàng về công nghệ, năng lực sản xuất cũng như tập trung phát triển các sản phẩm tăng cường miễn dịch, chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Phát triển thuốc cá nhân hóa và sản phẩm đặc hiệu

Công nghệ sinh học phát triển giúp quá trình phân tích gen và y học trở nên chính xác. Do đó, ngành Dược đang hướng tới cá nhân hóa trong điều trị bệnh. Trong tương lai, các loại thuốc điều trị sẽ được thiết kế theo đặc điểm di truyền, thể trạng và nhu cầu riêng của từng bệnh nhân. Điều này giúp gia tăng hiệu quả điều trị cũng như giảm tác dụng phụ của các loại thuốc.

Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp đang phát triển các sản phẩm thuốc từ thảo dược có hiệu quả cao và phù hợp với cơ địa người Việt. Tuy nhiên, quá trình này sẽ đòi hỏi sự đầu tư lâu dài vài bài bản để tiêu chuẩn hóa sản phẩm.

Những thách thức cần vượt qua

Ngành Dược Việt Nam đang phát triển nhanh chóng nhưng vẫn đối mặt với nhiều thách thức lớn. Cụ thể như sau:

• Phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu: Hơn 90% nguyên liệu sản xuất thuốc tại Việt Nam vẫn phải nhập khẩu nên các sản phẩm dễ bị ảnh hưởng bởi biến động giá cả và các chính sách thương mại quốc tế;
• Năng lực nghiên cứu và phát triển (R&D) còn hạn chế: Do thiếu đầu tư vào R&D, không có đội ngũ chuyên gia có trình độ cao và công nghệ sản xuất còn lạc hậu nên Việt Nam hiện nay chủ yếu sản xuất thuốc generic, khó phát triển các thuốc đặc trị hoặc sinh học mới;
• Hệ thống phân phối và quản lý còn phân mảnh: Chủ yếu qua các kênh truyền thống, thiếu tính minh bạch và kiểm soát nên tình trạng thuốc giả, thuốc kém chất lượng vẫn tồn tại rất nhiều;
• Cạnh tranh khốc liệt từ các công ty dược ngoại: Các tập đoàn dược lớn từ nhiều nước đang mở rộng thị phần tại Việt Nam khiến cho doanh nghiệp trong nước gặp khó khăn trong việc cạnh tranh;
• Quy định pháp lý và thủ tục hành chính còn phức tạp: Thủ tục trong ngành Dược còn khá phức tạp, các chính sách khiến doanh nghiệp khó thích nghi khiến cho quá trình đưa thuốc mới ra thị trường chậm hơn và giảm động lực đầu tư của doanh nghiệp;
• Thiếu liên kết giữa doanh nghiệp, nhà nước và viện/trường: Thiếu cơ chế phối hợp giữa các bên để đẩy mạnh đổi mới sáng tạo và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao;
• Nhân lực ngành Dược chưa đáp ứng nhu cầu: Chương trình đào tạo chưa theo kịp nhu cầu của ngành công nghiệp 4.0 gây ra tình trạng thiếu hụt Dược sĩ có trình độ cao trầm trọng;
• Áp lực từ tiêu chuẩn quốc tế: Các doanh nghiệp phải đầu tư lớn để đạt chuẩn quốc tế nên các doanh nghiệp nhỏ và vừa không đủ vốn hoặc nhân lực để đáp ứng các tiêu chuẩn này.

Định hướng và giải pháp

Dưới đây là định hướng phát triển và giải pháp cụ thể nhằm giúp ngành dược Việt Nam vượt qua các thách thức đang tiềm tàng:

Định hướng và giải pháp phát triển ngành Dược Việt Nam

Định hướng phát triển ngành Dược Việt Nam

• Tăng cường nội địa hóa và giảm phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu;
• Đẩy mạnh sản xuất thuốc trong nước, đồng thời phát triển ngành Dược theo hướng công nghệ cao;
• Đảm bảo sản phẩm đạt tiêu chuẩn quốc tế và đầy mạnh mở rộng thị trường xuất khẩu dược phẩm ra khu vực và thế giới;
• Tăng cường kiểm soát chất lượng thuốc lưu hành, phát triển hệ thống phân phối và nguồn nhân lực chất lượng cao;
• Đổi mới chương trình đào tạo Dược sĩ theo nhu cầu thị trường, thường xuyên cập nhật kiến thức mới và tăng cường hợp tác đào tạo quốc tế. Hiện nay trên toàn quốc có một số trường được đánh giá cao bởi chương trình đào tạo thiết kế theo mô hình Trường – Viện với 30% lý thuyết và 70% thực hành. Đồng thời các trường còn cập nhật các kiến thức mới trong ngành để giúp sinh viên đảm nhận tốt công việc sau khi ra trường. Một số trường tiêu biểu có thể kể đến như Trường Cao đẳng Y khoa Phạm Ngọc Thạch, Trường Cao đẳng Y Dược Sài Gòn, Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur,…

Các giải pháp cụ thể

• Cải cách thủ tục hành chính và quy trình phê duyệt hồ sơ, đồng thời ban hành chính sách ưu đãi đầu tư cho ngành Dược;
• Hỗ trợ xây dựng các khu công nghiệp dược phẩm có cơ sở hạ tầng hiện đại, dây chuyền sản xuất tự động hóa;
• Khuyến khích liên kết sản xuất nội địa, tạo chuỗi cung ứng nguyên liệu trong nước;
• Tăng ngân sách và ưu đãi cho hoạt động R&D, bên cạnh đó xây dựng quỹ phát triển dược phẩm quốc gia;
• Khuyến khích hợp tác giữa doanh nghiệp – viện nghiên cứu – trường học.
• Cải tiến chương trình đào tạo nhằm nâng cao năng lực cho lực lượng lao động hiện tại;
• Tăng cường hợp tác quốc tế để tiếp cận công nghệ và chuyên môn tiên tiến;
• Phát triển hệ thống phân phối thuốc hiện đại và xây dựng sàn giao dịch thuốc trực tuyến được quản lý minh bạch;
• Tăng cường thanh tra, kiểm tra để xử lý thuốc giả, thuốc kém chất lượng tràn lan;
• Tham gia các hiệp định thương mại tự do để mở rộng thị trường xuất khẩu cũng như học hỏi kinh nghiệm và chuyển giao công nghệ từ nước ngoài;
• Thu hút đầu tư và ưu tiên các dự án công nghệ cao và chuyển giao kỹ thuật.

Có thể thấy, xu hướng phát triển của ngành Dược Việt Nam giúp nâng cao năng lực nội địa, đổi mới công nghệ và hội nhập với thị trường quốc tế. Nhờ đó, ngành Dược sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và nâng cao sức khỏe cộng đồng trong tương lai.